Bij Wijnverleden verkopen we de waarschijnlijk oudste mousserende wijn ter wereld, Blanquette de Limoux. Makers zijn Jan en Caryl Panman, van Château Rives- Blanques. Caryl licht zelf het maken van deze Blanquette toe, én de spannende plannen die zij heeft voor een écht authentieke Blanquette.
De tijd schrijdt voort, en wij bewegen mee met de tijd. Om die reden maken we onze Blanquette de Limoux niet op dezelfde wijze zoals de zestiende-eeuwse Benedictijnse monniken in Limoux deden, een eeuw voordat champagne zelfs maar een flikkering in het oog van Dom Pérignon was. Technologie heeft het veel veiliger gemaakt.
Het gerucht gaat dat Dom Pérignon, ook een Benedictijnse monnik, over de magie van het bruisen leerde van zijn religieuze broeders in Limoux, tientallen jaren nadat zij zelf begonnen waren te genieten van de belletjes in hun wijn. Niemand was echter toentertijd aanwezig die van de historische waarheid hiervan kan getuigen. Wat we echter wel hebben, is een vroeg zestiende-eeuws document, met koolstof gedateerd door een archivaris in Carcassone, dat Blanquette de Limoux vermeldt. Dit is de eerste geschreven vermelding in de hele wereld van een mousserende wijn. (We hebben de kalligrafie van dit document geleend en gebruikt voor ons etiket.)
Iets anders dat we zeker weten is dat Blanquette de Limoux gemaakt was, en nog steeds is, van mauzac-druiven. Mauzac floreert al meer dan 700 jaar in onze heuvels. DNA-analyse toont aan dat dit ras niet direct verwant is aan enig ander druivenras. Wij op Rives-Blanques zijn koplopers van een soort renaissance van dit Renaissance-druivenras door ook een niet-mousserende wijn van mauzac te maken. We zijn daarom erg dol op onze Mauzac, zowel in de stille als de mousserende variant.
Als wijnmaker is het leuk om een wijn te maken met zo’n prachtige en historische achtergrond. Maar het is ook een verantwoordelijkheid. De familie die ons land in de negentiende eeuw in bezit had, behoorde tot de prominente Blanquetiers en had naar verluidt het eerste commerciële Maison de la Blanquette in Limoux. We vermaken ons daarom met de vrolijke gedachte dat al die flessen Blanquette die na zijn dood aangetroffen zijn in Thomas Jeffersons legendarische wijnkelder in Monticello, mogelijk afkomstig zijn van ónze wijngaarden.
Er zijn twee manieren om Blanquette de Limoux te maken. Eén is de zogenaamde méthode traditionnelle (tweede gisting in de fles), de meer elegante en verfijnde van de twee, waar wij bekend om staan. De andere is de zoete, nogal boerse Blanquette Ancestrale, waarbij de half-vergiste wijn in de lente wordt gebotteld. Deze begint opnieuw te gisten als het weer warmer wordt. Dit is ongetwijfeld de manier waarop de monniken het deden. Het grote probleem is dat de wijn erg onstabiel is: de kans dat hij start, stopt en weer herstart met vergisten is aanwezig, en je loopt het reële risico dat flessen exploderen en je je Blanquette aantreft op het plafond en druipend van de muren. Er is geen dégorgement en het bezinksel ligt gewoon op de bodem van de fles. Dit is de oorspronkelijke, authentieke manier om Blanquette te maken, en hoewel Ancestrale nog altijd bestaat, maakt niemand het meer op deze manier.
Rives-Blanques Blanquette de Limoux heeft alle schitterende, zuivere frisheid die zo karakteristiek is voor onze omgeving, hoog in de uitlopers van de Pyreneeën. Het is tegelijkertijd onze boodschap en onze boodschapper, vaak geselecteerd door grootheden als Jancis Robinson als favoriete bubbel. Pieter Nijdam van de Telegraaf beschreef het als ‘bijzondere bubbel’. Waarom het dan niet daarbij laten?
Omdat de uitdaging erin bestaat te proberen te recreëren wat de monniken deden – wat we misschien dit jaar gaan doen, als de oogst ons voldoende van de juiste druiven geeft. Een echte, ware Blanquette Ancestrale, gemaakt zonder enige technische interventie, het echte werk. Laag in alcohol, hoog in suikers, zoet als een glimlach.
En als het ons niet dit jaar lukt, dan is er altijd nog volgend jaar. Tenslotte is de geschiedenis van Blanquette meer dan 500 jaar oud, en een of twee jaar meer zal niet veel verschil maken. Helemaal niet zolang we die heerlijke, op traditie gebaseerde fijne bubbels van de moderne Blanquette de Limoux in ons glas hebben.
April 2106, Caryl Panman, Rives-Blanques
Blanquette de Limoux van Rives-Blanques is verkrijgbaar bij Wijnverleden.
